Ulaşım, Sinyalizasyon ve Trafik Terimleri Sözlüğü
- alpercalin
- 11 Oca 2024
- 5 dakikada okunur
Koruma Süresi: Bir kavşakta, fazlar arasında, herhangi bir trafik tarafından kullanılmayan süre. Bir diğer tanımla, sarı süresinden kavşağa giren taşıtların kesişen akıma yeşil yakılmadan önce güvenle terk etmelerine yarayan süre.
Korumalı Dönüş: Çakışan taşıt veya yaya akışına izin verilmeden yapılmasına izin verilen sol veya sağa dönüş hareketleri.
Kritik Hız: Bir karayolu tesisi için kapasitenin oluştuğu hız değeri.
Kuyruk: Kavşak noktasında geçiş hakkı almak üzere bekleyen bir araç, bisiklet veya kişi. Yavaşça hareket eden taşıtlar veya sıranın arkasına katılan araçlar da sayıya dahil edilir. Hızlı hareket eden bir araç grubu, hareketli kuyruk veya birkaç kümesi olarak anılır.
Kuyruk Dağılımı: Kuyruktaki araçların dağılmaya başladığı yüksek yoğunluklu ve düşük hıza sahip akış.
Küme: Sinyal kontrolü, yol geometrisi, duraklama veya diğer faktörlerden dolayı, bilinçli veya tesadüfen bir araya gelerek bir grup halinde seyahat eden araçlar veya yaya topluluğu.
Küme Oranı: Varış tipini ölçmede yararlı bir parametredir. Bu oran, yeşile gelen tüm araçların oranının söz konusu hareketine g/C oranına bölünmesiyle hesaplanır.
Müsaadeli Dönüş: Sinyalize kavşaklarda karşı veya çakışan, taşıt veya yaya akımlarına karşı yapılan sola veya sağa dönüşler.
Otobüs: Önemli sayıda yolcu taşıyan (en az 16 kişilik), kentsel alanlarda ve otoyollarda işletilmek üzere tasarlanmış, lastik tekerlekli bir araç tipidir.
Otobüs Durağı: Toplu taşıma araçlarının yolcu indirip bindirdiği alan. Bir veya daha fazla yükleme alanı içerir ve hat içi veya hat dışı olabilir.
Otobüs Şeridi: Günün belirli saatlerinde veya haftanın günlerinde otobüslere ayrılmış öncelikli bir yol şerididir. Belirli koşullar altında, sağa-sola dönüş yapmak için ya da trafik yasalarının gerekliklerini karşılayan durumlarda taksiler ve motosikletler gibi başka araçlar tarafından da kullanılabilir.
Otomobil Birimi Eşdeğeri: Belirtilen yol, trafik ve kontrol koşulları altında belirli bir tipte, aracın binek araç sayısı karşılığı.
Ön Zamanlı Kontrol: Faz planının, döngü uzunluğunun ve faz sürelerinin önceden belirlendiği, herhangi bir sensörden gelen talebe göre sürelerin değişmediği ve sürekli olarak tekrarlandığı bir sinyal işletim modu.
Özel Dönüş Şeridi: Sağa veya sola dönüş hareketleri için özel olarak belirlenmiş ve sadece bu dönüşleri yapacak olan araçlar için kullanılan şeritlerdir.
Pelikan Yaya Geçidi: Sinyalize kavşak noktalarında, asfalt üzerinde dikey olarak boyanmış çizgilerle oluşturulan ve yayaların geçiş üstünlüğünün bulunduğu geçitlerdir.
Performans Ölçümü: Bir ulaşım tesisi tarafından sunulan, hizmet kalitesini tanımlayan niceliksel veya niteliksel herhangi bir özellik.
Serbest Akım: Herhangi bir koşuldan etkilenmeyen trafik akımı.
Serbest Akım Hızı: (1) herhangi bir araç yokken oluşan, trafiğin teorik hızı. (2) Düşük hacimli koşullar altında bir otoyol veya çok çeşitli karayolunda seyahat eden araçların ortalama hızı.
Koruma Süresi: Bir kavşakta, fazlar arasında, herhangi bir trafik tarafından kullanılmayan süre. Bir diğer tanımla, sarı süresinden kavşağa giren taşıtların kesişen akıma yeşil yakılmadan önce güvenle terk etmelerine yarayan süre.
Korumalı Dönüş: Çakışan taşıt veya yaya akışına izin verilmeden yapılmasına izin verilen sol veya sağa dönüş hareketleri.
Kritik Hız: Bir karayolu tesisi için kapasitenin oluştuğu hız değeri.
Kuyruk: Kavşak noktasında geçiş hakkı almak üzere bekleyen bir araç, bisiklet veya kişi. Yavaşça hareket eden taşıtlar veya sıranın arkasına katılan araçlar da sayıya dahil edilir. Hızlı hareket eden bir araç grubu, hareketli kuyruk veya birkaç kümesi olarak anılır.
Kuyruk Dağılımı: Kuyruktaki araçların dağılmaya başladığı yüksek yoğunluklu ve düşük hıza sahip akış.
Küme: Sinyal kontrolü, yol geometrisi, duraklama veya diğer faktörlerden dolayı, bilinçli veya tesadüfen bir araya gelerek bir grup halinde seyahat eden araçlar veya yaya topluluğu.
Küme Oranı: Varış tipini ölçmede yararlı bir parametredir. Bu oran, yeşile gelen tüm araçların oranının söz konusu hareketine g/C oranına bölünmesiyle hesaplanır.
Müsaadeli Dönüş: Sinyalize kavşaklarda karşı veya çakışan, taşıt veya yaya akımlarına karşı yapılan sola veya sağa dönüşler.
Otobüs: Önemli sayıda yolcu taşıyan (en az 16 kişilik), kentsel alanlarda ve otoyollarda işletilmek üzere tasarlanmış, lastik tekerlekli bir araç tipidir.
Otobüs Durağı: Toplu taşıma araçlarının yolcu indirip bindirdiği alan. Bir veya daha fazla yükleme alanı içerir ve hat içi veya hat dışı olabilir.
Otobüs Şeridi: Günün belirli saatlerinde veya haftanın günlerinde otobüslere ayrılmış öncelikli bir yol şerididir. Belirli koşullar altında, sağa-sola dönüş yapmak için ya da trafik yasalarının gerekliklerini karşılayan durumlarda taksiler ve motosikletler gibi başka araçlar tarafından da kullanılabilir.
Otomobil Birimi Eşdeğeri: Belirtilen yol, trafik ve kontrol koşulları altında belirli bir tipte, aracın binek araç sayısı karşılığı.
Ön Zamanlı Kontrol: Faz planının, döngü uzunluğunun ve faz sürelerinin önceden belirlendiği, herhangi bir sensörden gelen talebe göre sürelerin değişmediği ve sürekli olarak tekrarlandığı bir sinyal işletim modu.
Özel Dönüş Şeridi: Sağa veya sola dönüş hareketleri için özel olarak belirlenmiş ve sadece bu dönüşleri yapacak olan araçlar için kullanılan şeritlerdir.
Pelikan Yaya Geçidi: Sinyalize kavşak noktalarında, asfalt üzerinde dikey olarak boyanmış çizgilerle oluşturulan ve yayaların geçiş üstünlüğünün bulunduğu geçitlerdir.
Performans Ölçümü: Bir ulaşım tesisi tarafından sunulan, hizmet kalitesini tanımlayan niceliksel veya niteliksel herhangi bir özellik.
Serbest Akım: Herhangi bir koşuldan etkilenmeyen trafik akımı.
Serbest Akım Hızı: (1) herhangi bir araç yokken oluşan, trafiğin teorik hızı. (2) Düşük hacimli koşullar altında bir otoyol veya çok çeşitli karayolunda seyahat eden araçların ortalama hızı.
Seyahat Hızı: Belirli bir yol kesimi uzunluğunun, tüm durma süreleri dahil edilmek üzere o kesimde seyahat eden taşıtın ortalama seyahat süresine bölünmesi ile bulunan hızdır.
Seyahat Süresi: Kontrol gecikmesi de dahil olmak üzere bir yol kesitinden geçen araçlar tarafından harcanan ortalama süre.
Sinyalizasyon Durumu: Bir sinyalize kavşağın faz planını, döngü uzunluğunu, yeşil süresini, sarı süresini ve koruma süresini gösteren bir faz diyagramı.
Şerit Dağılımı: İki veya daha fazla şerit tek bir yönde trafik için kullanılabilir olduğunda ve trafik dağılımı, trafik bileşimi, hız ve hacim, erişim noktalarının sayısı ve konumu, sürücülerin başlangıç-bitiş modelleri, sürücü alışkanlıkları ve çevre gelişimine bağlı olarak hacim dağılımının büyük ölçüde değiştiği parametre.
Şerit Grubu: Ayrı kapasite ve hizmet seviyesi analizi için bir kavşak yaklaşımında kurulan bir dizi şerit.
Talep: Karayolu sistemindeki hizmet talebinde bulunan araç/yaya sayısı.
Tam Trafik Uyarmalı Kontrol: Kavşağın bütün yaklaşımlarında bulunan araç veya yaya sensörlerinin, her fazın oluşumunu ve devre süresinin uzunluğunu kontrol ettiği bir sinyal işletim modu.
Tasarım Hızı: Yol platformunun farklı geometrik elamanlarının tasarım özelliklerini belirlemek amacıyla kullanılan hızdır.
Tasarım Saati: Bir karayolu tesisinin tasarımı için trafik hacmini en iyi temsil eden bir saatlik araç sayısı.
Toplam Gecikme: Herhangi bir şerit grubu için tüm gecikme sürelerinin toplamı.
Toplam Kayıp Süre: Kavşaktaki herhangi bir dönüşte, sinyal döngüsü içinde etkili bir şekilde kullanılmayan sürelerin toplamı.
Yaklaşım: Kavşak noktasına gelmekte olan tüm sola dönüşleri, sağa dönüşleri ve düz giden akımları birleştiren şerit grubu.
Tali Yol (Yan Yol): İki yönlü dur kontrollü bir kavşakta, dur tabelaları ile kontrol edilen ikincil öncelikli yol.
Yarı Trafik Uyarmalı Kontrol: Bazı yaklaşım kollarında (genellikle tali yol) sensör bulunan ve bazı yaklaşım kollarında (genellikle ana yol) sensör bulunmayan ve bu sensörlerden gelen veriler ile sinyal sürelerinin belirlendiği bir sinyal iletişim modu.
Yaya: Yürüyerek seyahat eden kişi.
Yaya Akım Oranı: Belirli bir zaman aralığında (genellikle 15 dakika) bir noktadan geçen yaya sayısı.
Yaya Geçidi: Bir kavşakta yayaların karşıya geçişlerini sağlamak için ayrılmış ve yol üzerinde işaretlenmiş alan.
Yeşil Süre: Sinyalize bir kavşakta belirli bir hareketin yeşil gösterim süresinin saniye cinsinden miktarıdır.
Yeşiller Arası Süre: Kavşaktaki akımlardan birine verilen yeşil sinyalin bittiği andan yani faz değişim noktasından, diğer faz için yeşil sinyalin verilmeye başlandığı ana kadar geçen süreye yeşiller arası süre denir. Yeşiller arası süre, iki faz arasındaki, tüm kırmızı ve sarı sürelerin toplamıdır.
Yıllık Ortalama Günlük Trafik: Karayolu tesisinin bir noktasını veya kesitini bir Yıl boyunca he iki yönde geçen toplam trafik hacminin, yıl içindeki gün sayısına oranıdır.
Yoğunluk: Bir karayolu kesitinde, tanımlanan alan içinde bulunan ortalama araç sayısı.
Zirve Saat Faktörü: Bir yoldaki zirve saat trafiğinin bu zirve saatteki maksimum akım oranına oranı olarak tanımlanır.
Comments